نقد و بررسی آرای محقق خفری در مسأله قدرت الهی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا فرهمندکیا ¹
• علی محمد ساجدی ²

¹ دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه شیراز

² دانشیار گروه فلسفه دانشگاه شیراز

10.22067/epk.2024.90580.1382

چکیده

مسئله قدرت الهی از جمله مسائل مهم الهیات است که معرکه آراء متفکران می‌باشد. محقق خفری در اثر مهم خود که حاشیه بر شرح تجرید است تلاش دارد متکلمین و فلاسفه را در این مبحث هم نظر نشان دهد، و معنای دیگری برای ایجاب ذکر می‌کند تا از طریق آن قدرت الهی را اثبات کند. ایشان نظر فلاسفه در مورد ایجاب را به کلی مردود حتی مستوجب تکفیر می‌داند. محقق خفری دو اشکال عمده به شارح تجرید(قوشجی) در بحث قدرت الهی وارد می‌کند. او هم‌چنین در پاسخ به اعتراضات مخالفین نسبت به قدرت الهی پاسخ‌هایی بیان می‌کند که مورد اشکال است. مسئله فراروی جستار حاضر معطوف به بحث از قدرت الهی از منظر محقق خفری و اشکالات وارد بر آن است. یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که نظرات محقق خفری با دلایل مختلف از جمله نحوه صدق قضیه شرطیه، عینیت ذات و صفات، واجب بودن از همه جهات برای واجب الوجود بالذات، عدم انفکاک ذاتی معلول از علت، مبادی چهارگانه فعل اختیاری، عدم لفظی بودن نزاع در این مسأله، وصف ماهیت بودن امکان ذاتی و تفسیر صحیح از معنای ایجاب، قابل نقد و بررسی است.

بنابراین در این پژوهش که با هدف غور و تفحص در آرای محقق خفری ناظر به قدرت الهی ساماندهی می‌شود، روش تحقیقی تحلیلی- انتقادی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• کلیدواژگان: قدرت الهی
• محقق خفری
• مبانی فلسفی
• مکتب شیراز
• نقد و نظر

موضوعات

• فلسفه و کلام اسلامی

---