Examining the Virtue Theories of Muslim Philosophers as a Political and Legal Basis for Legal Requirement

Articles in Press

Document Type : Original Article

Authors

• mostafa momeni ¹
• fatemeh rajaei ²
• Ali Jollaini ³

¹ dd

² حکیم سبزواری

³ باقرالعلوم

10.22067/epk.2025.92780.1429

Abstract

امروزه در برخی از نظریات هنجاری، بنیان‏های فکری در فلسفه اخلاق، به‌عنوان مبنایی برای طرح نظریه سیاسی - حقوقی به شمار می‏روند. این نظریات در ساحت حقوق، تأمین‌کننده مشروعیت و اعتبار قواعد حقوق موضوعه هستند. اما هنوز پژوهشی مستقل برای استخراج مفاهیم و مبانی اولیه نظریه هنجاری اخلاقی - حقوقی - سیاسی در نظریات فضیلت از دیدگاه فیلسوفان اسلامی صورت نگرفته است. مقصود از این مقاله طرح نظریه هنجاری «فضیلت‌گرایی حقوقی» به‌عنوان مبنای مشروعیت تصرفات و مداخلات حقوقی در جامعه است. نظریه هنجاری فضیلت مطابق مفروضات اساسی این پژوهش از «فضیلت‏گرایی اخلاقی» شروع شده و با واسطه‏گری مفاهیم «فضیلت‏گرایی سیاسی» به تعیین اصول کلی فضیلت‌گرایی حقوقی به انجام خواهد رسید. منبع اصلی پژوهش نیز فضیلت‌گرایی اخلاقی مبتنی بر تفکرات و مبانی فیلسوفان اسلامی همچون فارابی، ابن‌سینا و ملاصدرا است؛ روش پژوهش حاضر نیز روش تحلیلی و سیر استنتاج از قواعد عقلی است. از دیدگاه این پژوهش معرفت‏های اساسی فضیلت‌گرایی در بعد انسان‌شناختی و ارزش شناختی؛ مانند سعادت، تعالی و فضیلت باواسطه مفاهیم سیاسی مانند مدینه فاضله، سعادت مدنی و گسترش فضائل و رذائل و همچنین مستقیماً ظرفیت تنظیم و تدوین قواعد بنیادین حقوقی بر اساس مفاهیمی مانند گسترش خیرات، ازاله شرور و محافظت از نفوس و اموال را دارا هستند.

Keywords

• نظریه قانون فضیلت محور
• اخلاق فضیلت محور
• فضیلت
• نظریه‌های قانون
• الزامات قانونی
• تعالی

Main Subjects

• Islamic Philosophy and Kalam

---