تحلیلی بر هستی شناسی روح جمعی در پرتو مدیریت جمع القوی با نگاه به مسئله عاملیت و ساختار مبتنی بر فلسفه صدرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• آرمین منصوری

استادیار دانشگاه تبریز

10.22067/epk.2025.93419.1441

چکیده

عاملیت و ساختار یک مسئله ای است که در تاریخ فلسفه محل بحث فراوان بوده است. پس از تعیین تکلیف مسئله عاملیت و ساختار، با قائل شدن به ساختار و در نتیجه طرح روح جمعی، ضروری است در خصوص نحوه هستی، چگونگی و مقوم تحقق روح جمعی نظریه پردازی صورت پذیرد. چنین تبیینی امکان نظریه پردازی در گام های بعدی فلسفه علوم اجتماعی را ممکن می کند. در این پژوهش، نگارنده درصدد است، با مرور دیدگاه نظریه پردازان این حوزه، پس از استنباط دیدگاه صدرایی در رابطه با عاملیت و ساختار، در پرتو این یافته، به تبیین روح جمعی بپردازد. یافته های این پژوهش گویای آنند که یکم؛ چنین نیست که روح جمعی به عنوان یک وجود مستقل در عالم محقق شود اما این به معنای رد روح جمعی نیست، بلکه روح جمعی یک نحوه هستی است که نفوس انسانی به واسطه زیست جمعی می یابند. دوم؛ تنها در اجتماع مبتنی بر عقل و قوای عقلی به عنوان مقوم نفس انسانی، اجتماع دارای روح جمعی تحقق می یابد و سوم؛ مدینه متعالیه همان اجتماعی است که حاصل تحقق روح جمعی بوده و این روح جمعی به واسطه حضور مقام ولایت و مدیریت جمع القوای ولایت در اجتماع متشکل از نفوس انسانی پدید می آید.

کلیدواژه‌ها

• عاملیت
• ساختار
• روح جمعی
• مدیریت جمع القوی
• ولایت

موضوعات

• فلسفه و کلام اسلامی

---