Qayṣarī and Mullā Ṣadrā on How God's Attributes Are Established in His Essence

Document Type : علمی پژوهشی

Authors

• farhad rahimpoor shamarvandi
• abas javareshkian
• sayd mortza shahrudi

ferdowsi

10.22067/epk.2021.43341.0

Abstract

Through a descriptive-analytical method, this article tries to analyze the meaning and reasons of identity between the Divine Essence and His Attributes, the viewpoint of Qayṣarī and how it differs from other mystics' views, and the viewpoint of Mullā Ṣadrā and how it differs from or shares with that of mystics including Qayṣarī. Qayṣarī believes in the identity between attributes and essence both in the status of Essence and in Divine Abode. According to Qayṣarī, the entification (ta‘ayyun) other mystics take as first is in fact the same as the state of oneness (wāḥidiyya), and the state of unicity (aḥadiyya) is the same as the state of the Essence. Attributes in the status of Essence have unity in an absolute and integrated way; on the other hand, in Divine Abode, which is the manifestation of Essence, the unity is considered as an aspect in the form of an illuminative relation, rather than a categorical relation which is of quiddity and necessitates multiplicity in Essence. To understand this problem, we can take help from the concept of philosophical secondary intelligibles in Mullā Ṣadrā's philosophical system in which the multiplicity of intelligibles does not necessitate the multiplicity of reality. In this philosophical system, the relationship between essence and its attributes is the same as the relationship between existence and quiddity, where existence has priority in terms of reality, and quiddity has posteriority in the metaphorical sense. In other words, in context of understanding, the attributes and aspects of the Real are hierarchically posterior to Essence.

Keywords

• Qayṣarī
• Mullā Ṣadrā
• unity of the attributes
• essential attributes
• relative attributes

---

References

قرآن کریم
سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، انتشارات امیر المؤمنین، قم، 1387.
آشتیانی، سید جلال­الدین، شرح مقدمه قیصری بر فصوص­الحکم، بوستان کتاب، قم، 1380.
ابن­ترکه، صائن الدین علی بن محمد، تمهید القواعد، مقدمه و تصحیح جلال­الدین آشتیانی، پیشگفتار سید حسن نصر، انتشارات فلسفه ایران، بی­جا، 1396ق.
ابن سینا، بوعلی، التعلیقات،‌ مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، قم، 1379.
ابن سینا، بوعلی، الهیات نجات، ترجمه سید یحیی یثربی، چاپ اول، انتشارات فکر روز، 1377.
ابن عربی، فتوحات مکیه، باب73، ترجمه و تعلیق و مقدمه محمد خواجوی، چاپ اول، انتشارات مولا، 1382.
الجاحظ، رسائل، بیروت، دارالمکتبه الهلال، بی­تا،.
جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه، ج9، نوبت چاپ چهارم، مرکز نشر إسراء، 1389.
صدرالدین، محمد شیرازی، اسفار، ج1، انتشارات سلیمانزاده، چاپ چهارم، قم،
صدرالدین، محمد شیرازی، اسفار، ج2، انتشارات سلیمانزاده، چاپ چهارم، قم،
صدرالدین، محمد شیرازی، اسفار، ج6، انتشارات سلیمانزاده، چاپ چهارم، قم، 1390.

 صدرالدین، محمد شیرازی، شواهد الربوبیه، ترجمه جواد مصلح، سروش، تهران، 1366.

 صدر الدین، محمد شیرازی، مبدأ و معاد، ترجمه احمد حسینی اردکانی، چاپ دوم، چاپ معراج، 1381.

صدر الدین محمد شیرازی، مفاتیح الغیب، ترجمه محمد خواجوی، چاپ اول، انتشارات مولی، 1363.

قونوی، صدرالدین، اعجاز البیان فی تفسیر ام­القرآن، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، چاپ اول،  بوستان کتاب، قم، 1381. 

قونوی، صدرالدین، رساله النصوص، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، چاپ اول،  نشر دانشگاهی، تهران، 1362.

قیصری، داوود، رسائل قیصری، تحقیق سید جلال الدین آشتیانی، چاپ دوم، انتشارات انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران، 1375.
قیصری، داوود، شرح فصوص حواشی جلوه، چاپ اول، انشارات علمی فرهنگی، تهران، 1375.
قیصری، داوود، شرح قیصری بر فصوص الحکم، ترجمه محمد خواجوی، چاپ اول، انتشارات مولی، 1387.
قیصری، داوود، مقدمه شرح قیصری بر فصوص الحکم، تهران، چاپ اول، انشارات حکمت، 1387.
یزدان پناه، یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم،