Temporality and Eternity of the World in Ikhwān al-Ṣafā

Document Type : علمی پژوهشی

Authors

• Mohammad Bonyani ¹
• Ali Rahimi ²

¹ faculty member of Bu-Ali Sina University

² Researcher in philosophy and theology

10.22067/epk.2022.75359.1105

Abstract

Temporality (ḥudūth) and eternity (qidam) of the world has always been one of the important issues in Islamic theology and philosophy. In order to explain and evaluate the theory of Ikhwān al-Ṣafā, who are among the first Islamic philosophers, the authors have discovered two arguments for the temporality of the world by scrutinizing their works. The first argument is based on the concomitance between temporality and being caused, or, the contradiction between eternity and being caused. In the second argument, the changes in the world have been considered as the reason for its temporality. The first reason, though well-established, is flawed in terms of failing to explain the concomitance between eternality and being caused. Also, the second argument is not inclusive since it does not include the incorporeal existents. It is a positive point in Ikhwān’s theory that they did not limit the temporality to “time”, but since the temporality, which is the “existence after non-existence,” implies a kind of anteriority and posteriority and thus requires determining a criterion for anteriority, they should have proposed the criterion, but they have not. Ignoring the views of the opponents is another weakness of their viewpoint. Therefore, Ikhwān al-Ṣafā did not properly analyze the aspects of the problem.

Keywords

• temporality (ḥudūth)
• eternity in time (qidam zamānī)
• Ikhwān al-Ṣafā
• creatio ex nihilo

Main Subjects

• Islamic Philosophy and Kalam

---

References

- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفاء(المنطق)، مکتبة آیة الله المرعشی، قم، 1404 ق.

- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفاء(لالهیات)، مکتبة آیة الله المرعشی، قم، 1404 ق.

- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1379.

- اخوان الصفا، رسائل اخوان الصفا، الدار الاسلامیة، بیروت، 1412 ق.

- ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، دار الکتب الاسلامیة، قم، 1410 ق.

- جمعی از نویسندگان، زیر نظر محمد فنائی اشکوری، درآمدی بر تاریخ فلسفۀ اسلامی، ج1، سمت، تهران، 1390.

- جمعی از نویسندگان، شرح المصطلاحات الکلامیة، آستان قدس رضوی، مشهد، 1415 ق.

- حلبی، علی اصغر، تاریخ فلسفه در ایران و جهان اسلامی، انتشارات اساطیر، تهران، 1386.

- خرازی، سید محسن، بدایة المعارف الالهیة فی شرح العقائد الامامیة، مؤسسۀ نشر اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، قم، 1435 ق.

- دبور، ت. ج، تاریخ فلسفه در اسلام، ترجمۀ عباس شوقی، مؤسسۀ مطبوعاتی عطائی، تهران، 1362.

- رفیعی قزوینی، ابوالحسن، مجموعه رسائل و مقالات، مصحح: غلامحسین رضانژاد، الزهرا(س)، تهران.

- سبحانی، جعفر، محاضرات فی الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، مؤسسۀ امام صادق علیه السلام، قم، 1395.

- سبزواری، هادی، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق حسن حسن­زاده آملی، نشر ناب، تهران، 1372.

- سجادی، جعفر، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه هانرى کربن و سید حسین نصر و نجفقلى حبیبى‏، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران، 1375.

- شریف، میرمحمد، تاریخ فلسفه در اسلام، ج1، ترجمه زیر نظر نصرالله پورجوادی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران،  1362.

- صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، دار إحیاء التراث، بیروت، 1981م.

- طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاح علی اهل اللجاج، نشر مرتضی، مشهد، 1403ق.

- فاخوری، حنّا، خلیل الجر، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، مترجم عبدالمحمد آیتی، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران، 1367.

- فارابی، محمد. و اسماعیل غازانی، فصوص الحکمة و شرحه، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران، 1381.

- فیاض لاهیجی، گوهر مراد، نشر سایه، تهران، 1383.

- کوربن، هانری، تاریخ فلسفۀ اسلامی، انتشارات کوثر، تهران، 1380.

- مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، ج2، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران، 1388.

- مصباح یزدی، محمدتقی، تعلیقة علی نهایة الحکمة،مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، تهران، 1393.

- میرداماد، محمدباقر، القبسات، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1401 ق.

- میرداماد، محمدباقر، مصنفات میرداماد، به کوشش علی جوزانی، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‏، تهران، 1401ق.