Critique of Mu’ayyid al-Dīn Jandī’s Theory on Ibn ‘Arabī’s being the Seal of the Saints of Allah (Khātam al-Awliyā)

Document Type : علمی پژوهشی

Author

• Sayyid Husayn Sayyid Musavi

Ferdowsi University of Mashhad

10.22067/philosophy.v48i2.37603

Abstract

One of the significant discourses of theoretical mysticism in Islam is the discussion about khātam al-awliyā (seal of the Saints). Mystics believe whatever exists in the world of being is a locus of manifestation for the Exalted God’s manifestation. God has attributes and names that each needs a locus of manifestation to show itself. One of God’s significant names is Walī; that also needs a locus of manifestation, and Saints of Allah (awliya’ ilāhī) are the manifestations of this wilāya (sainthood, guardianship, friendship). Since one day the world and the Divine manifestations will come to an end, it is necessary that the manifestation of the name Walī would have a seal, with whose appearance the world would come to an end. As to whom this Seal will apply, mention has been made in Ibn ‘Arabī’s works of Jesus Christ (A.S.), Imam Mahdī (Aj.), and Ibn ‘Arabī himself. In this article, we intend to bring up and critique the viewpoint of Mu’ayyid al-Dīn Jandī, one of the commentators of Ibn ‘Arabī and his Fuṣūṣ al-Ḥikam, who firmly insisted that Ibn ‘Arabī was the Seal of the Saints, and then to prove, with a brief reference to Qayṣarī’s viewpoint, that Ibn ‘Arabī cannot be the Seal of the Saints.

Keywords

• Ibn ‘Arabī
• Jandī
• the Seal of the Saints
• Imam Mahdī (Aj.)
• Qayṣarī

---

References

قرآن کریم

ابن عربی، محمد بن علی، الفتوحات المکیة (اربع مجلدات)، بیروت: دار الصادر، بی‌تا.

ابن عربی، محمد بن علی، دیوان ابن عربی، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1423 ق.

ابن عربی، محمد بن علی، عنقاء مُغرِب فی ختم الاولیاء و شمس المَغرِب، تحقیق و تصحیح: عاصم ابراهیم الکیالی الحسینی الشاذلی الدرقاوی، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1426 ق.

ابن عربی، محمد بن علی، فصوص الحکم، تعلیق و تصحیح ابو العلاء عفیفی، تهران: الزهراء، 1366.

احمدی میانجی، علی، مکاتیب الرسول صلّی الله علیه و آله و سلّم، قم: دار الحدیث، 1419 ق.

جندی، مؤیدالدین محمود، شرح فصوص الحکم، تحقیق و تصحیح: سید جلال الدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب، 1423 ق.

حکیم ترمذی، محمد بن علی، ثلاثة مصنفات للحکیم الترمذی (شامل کتاب سیرة الاولیاء، جواب المسائل التی ساله اهل سرخس عنها، جواب کتاب من الری)، تصحیح و تعلیق بیرند راتکه، بیروت: دار النشر فرانتس شتاینر شتوتکارت، 1992 م.

حکیم ترمذی، محمد بن علی، ختم الاولیاء، تحقیق و تصحیح: عثمان اسماعیل یحیی، بیروت: مهد الآداب الشرقیة، 1422 ق.

حکیم ترمذی، محمد بن علی، ختم الاولیاء، وضع حواشیه الشیخ عبد الوارث محمد علی، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1999 م.

خواجوی، محمد، ترجمه فتوحات مکیه ابن عربی، تهران: مولی، 1384.

سبحانی تبریزی، جعفر، مصادر الفقه الإسلامی و منابعه، بیروت: دار الأضواء، 1419 ق.

سید موسوی، سید حسین، «خاتم الاولیاء»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، بهار و تابستان 1378 هجری شمسی، شماره 1 و 2، صص 73-106.

قیصری، داود بن محمود، شرح القیصری علی تائیة ابن الفارض الکبری، تحقیق و تصحیح: احمد فرید المزیدی، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1425 ق.

قیصری، داود بن محمود، شرح فصوص الحکم، تحقیق و تصحیح: سید جلال الدین آشتیانی، تهران: علمی و فرهنگی، 1375 .

قیصری، داود بن محمود، مقدمه‌ی قیصری بر شرح تائیه ابن فارض، (این رساله در مجموعه‌ای با عنوان کلی پشت جلد «نصوص فلسفیة» تحت اشراف دکتر عثمان أمین، و بخش «الحکمة المتعالیة فی الاسلام (نصوص تاریخیه لم تنشر)» تصدیر و تعلیق و تحقیق دکتر عثمان یحیی، با عنوان «کتاب فی علم التصوف» از ص 223 تا 280 چاپ شده است)، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1976 م.

موحد، محمد علی و صمد موحد، ترجمه فصوص الحکم، تهران: کارنامه، 1385.