The Mashriqiyya Principle of “Light and Darkness” and the Illuminationist Theory of “Resurrection”

Document Type : Original Article

Author

• Ṭāhira Kamālī

10.22067/philosophy.v44i1.6297

Abstract

Department of Islamic Philosophy and Wisdom, University of Zanjan
The “mashriqiyya principle”, trusted by the Persian theosophists and the basis for their light wisdom that Suhrawardī tried to revive, is the principle of light and darkness. Philosophy of illumination (ḥikmat ishrāq), as a discursive-intuitive philosophy, is a light-oriented metaphysical wisdom. In this wisdom, light is the secret of “awareness” and “self-consciousness”. Thus, the focus of attention in Suhrawardī’s philosophy is “knowledge” and the Illuminationist Philosopher is preoccupied with nothing but “Illuminationist knowledge”.
In this metaphysical system, ma‘rifat (divine knowledge) is like a principle, which other discourses originate from and end up to. Pleasure, in this system, is not an entity apart from ma‘rifat.
Illuminational Resurrection (ma‘ād), like perception and pleasure, is also analyzed on the basis of the mashriqī principle of “light and darkness”. Therefore, the ranks of the people, after being released from their stronghold of darkness, are determined and explained in terms of their enjoyment of rays of knowledge or the degree of their attachment to the darkness of purgatory.

Keywords

• : philosophy of illumination
• mashriqiyya principle
• light and darkness
• illuminative knowledge
• perception
• Resurrection
• pleasure
• pain

---

References

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، شرح منظومه، قم: انتشارات علامه، 1369.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، اسرار‌الحکم، با مقدمه و حواشی حاج میرزا ابوالحسن شعرانی، انتشارات اسلامیه،1362.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، حکمۀ‌الاشراق، در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 1و 2، با تصحیح و مقدمه هنری کربن، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، آواز پر جبرئیل، در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 3، با تصحیح و مقدمه سید حسین نصر، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1371.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، عقل سرخ، در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 3، با تصحیح و مقدمه سید حسین نصر، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1371.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی ، پرتو‌نامه، در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 3، با تصحیح و مقدمه سید حسین نصر، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1371.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، کلمۀ‌التصوف، درمجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج 4، با تصحیح و مقدمه دکتر نجفقلی حبیبی، انجمن فلسفه ایران، 1397 قمری.

سبزواری، هادی ‌بن مهدی، انواریه: ترجمه و شرح حکمۀ‌الاشراق سهروردی/ ترجمه و شرح محمد شریف نظام الدین احمد بن الهروی و مقدمه حسین ضیائی و به اهتمام آستیم، تهران: امیرکبیر، ‌۱۳63.

شهرزوری، محمد بن محمود، رسائل‌الشجره الالهیه فی علوم الحقائق الربانیه، تصحیح و مقدمه نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1385.

شهرزوری، محمد بن محمود، شرح حکمۀالاشراق، تصحیح، تحقیق و مقدمه دکتر حسین ضیائی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،1380.

صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم، مصحح محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار، 1361 تا 1366.

عالیخانی، بابک، بررسی لطایف عرفانی در نصوص عتیق اوستایی، هرمس، 1379.

عین‌القضاۀ، عبدالله بن محمد، نامه‌ها، به تصحیح، عفیف عسیران و علی‌نقی منزوی، تهران: اساطیر، 1377.

عین‌القضاۀ، عبدالله بن محمد، تمهیدات، با مقدمه و تصحیح و تحشیه، عفیف عسیران، نشر منوچهری، 1386.

غزالی، محمد بن محمد، مشکات‌الانوار، ترجمه دکتر زین‌الدین کیانی نژاد، تهران: شرکت سهامی انتشار، 1363.

غزالی، محمد بن محمد، مجموعه رسائل الامام الغزالی، دارالکتب العلمیه، بیروت، 2006.

قطب‌الدین شیرازی، محمود بن مسعود، شرح حکمۀ‌الاشراق سهروردی، به اهتمام عبدالله نورانی، مهدی محقق، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1384.

کوربن، هانری، اسلام در سرزمین ایران وجوه فلسفی و معنوی، ترجمه رضا کوه کن، در قالب طرح پژوهشی انجمن حکمت و فلسفه ایران،1388 .

موحد، صمد، نگاهی به سرچشمه‌های حکمت اشراق و مفهوم‌های بنیادی آن، انتشارات طهوری،1384.

نصر، حسین، معرفت و معنویت، ترجمه دکتر انشاء الله رحمتی، دفتر پژوهش نشر سهروردی، 1385.

 والبریج، جان، قطب‌الدین شیرازی و علم الانوار در فلسفه اسلامی، ترجمه جواد قاسمی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1375.

Corbin, H. en Islam iranien aspects spirituels et philosophiques, tome II, Gallimard, 1971.

Gaeَnon, Reneَ, Introduction to the Study of the Hindu Doctrines, Trnslator Marco Pallis, English Translation, © Sophia Perennis 2001, Second Empression 2004.