The Essential Definition of the Necessary Being Logical and Epistemological Considerations of Ibn Sīnā, IbnʿArabī and Mullā Ṣadrā

Document Type : علمی پژوهشی

Author

Abstract

Is it possible, in Islamic philosophy, to achieve a kind of definition by limit or an essential definition (al-taʿrīf bi al-ḥadd) for the Necessary Being through the application of logical rules? Many scholars’ answer is negative since they hold that an essential definition is limited to quiddity while the Necessary Being is not a kind of quiddity. Although some of Ibn Sīnā’s statements show that in some cases, like the relative aspect of the soul’s faculties, he has provided a real definition by limit for things that are not quiddity, he did not offer an essential definition for the Necessary Being and in this case, he was satisfied with a “conceptual definition”. The main idea of the present article is that IbnʿArabī and Mullā Ṣadrā have extended this Avicennan logical idea in their philosophical system. The result is as follows: IbnʿArabī has presented two solutions to define the Necessary Being and Mullā Ṣadrā has added one explanation to IbnʿArabī’s solutions.

Keywords

Main Subjects


قرآن کریم.
ابن­سینا، ، الإشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، چاپ اول، انتشارات بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، قم، 1381.
ابن­سینا، ، التعلیقات، مقدمه، تحقیق و تصحیح سیدحسین موسویان، چاپ اول، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران، 1391.
ابن­سینا، رسائل، چاپ اول، انتشارات بیدار، قم، 1400ق.
ابن­سینا، منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة فی المنطق، چاپ اول، منشورات مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی، قم، 1364.
ابن­عربی، محیی­الدین، فصوص الحکم، تصحیح و تعلیقات ابوالعلاء عفیفی، چاپ سوم، انتشارات الزهراء، تهران، 1375.
انتظام، سید محمد، «چگونگی تعریف خداوند از دیدگاه ابن­سینا»، دوفصلنامۀ علمی هستی و شناخت، شماره1، 1399، صص47-62.
ایزوتسو، توشی­هیکو، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمۀ محمدجواد گوهری، چاپ هفتم، انتشارات روزنه، تهران، 1397.
حسین­زادۀ یزدی، محمد، معرفت بشری؛ زیرساخت­ها، چاپ اول، انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی1، قم، 1388.
خونجی، افضل­الدین، کشف الأسرار عن غوامض الأفکار، مقدمه و تصحیح خالد الرویهب، چاپ اول، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین، تهران، 1389.
ذکیانی، غلامرضا و اسعدی، حسین، «طرح حد مفهومی و جهت حکم از طرف ابوالبرکات بغدادی و نقد اندیشۀ ابن­سینا»، مجله حکمت سینوی، دورۀ 22، شمارۀ 59،  1397، صص61-75.
شیرازی، قطب الدین، شرح حکمة الإشراق ج1، به انضمام تعلیقات صدرالمتألهین، تحقیق سید محمد موسوی، چاپ اول، انتشارات حکمت، تهران، 1388.
طوسی، خواجه نصیرالدین، شرح الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات، چاپ اول، نشرالبلاغة، قم، 1375.
قونوی، صدرالدین محمد بن اسحاق، مفتاح الغیب (چاپ شده به­همراه مصباح الأنس)، تصحیح و مقدمه محمد خواجوی، چاپ دوم، انتشارات مولی، تهران، 1384.
قیصری رومی، محمد داود، شرح فصوص الحکم، به‌کوشش سیدجلال‌الدین آشتیانی، چاپ دوم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ، 1383.
کاشانی، عبدالرزاق، شرح فصوص الحکم، مقدمه و تصحیح مجید هادی زاده، چاپ اول، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران، 1383.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، التنقیح فی المنطق، تصحیح و تحقیق غلام­رضا یاسی­پور، مقدمه دکتر احد فرامرز قراملکی، چاپ اول، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران، 1378.
ملاصدرا، صدرالدین محمدبن‌ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم‌، چاپ دوم، انتشارات بیدار، قم، 1366.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی، ، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ سوم، داراحیاء التراث العربی، بیروت، 1981م.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی‏، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق از سید جلال الدین آشتیانى‏، چاپ دوم، المرکز الجامعى للنشر، مشهد، 1360.
میرداماد، محمد باقر، مصنفات میرداماد، به اهتمام عبدالله نورانی، چاپ اول، انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، تهران، 1381‏.
یزدان­پناه، سیدیداللّه، حکمت اشراق، تحقیق و نگارش: علی امینی­نژاد، چاپ اول،انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها(سمت)، قم، .1395
CAPTCHA Image