Exploring the Contemporary Intellectuals' Approach to Finality of Prophethood

Document Type : علمی پژوهشی

Authors

Alzahra

Abstract

Some contemporary Islamic intellectuals have raised questions about the principle of Khātamiyya (Finality of Prophethood) and its related topics, such as the comprehensiveness and perpetuality of religion and the revelation. This article, by adopting a descriptive-analytical method, sets out to examine and compare the views of contemporary intellectuals including traditionalists such as Motahari and Nasr, and modernists like Lahuri, Shariati, Soroush and Abu Zayd about the three notions of Finality of Prophethood, the comprehensiveness of Islam and revelation. According ot the findings of the research, the approach of contemporary intellectuals to the Finality of Prophethood can be split into two main categories of need-oriented and cause-oriented. In the former approach, one can mention Shahid Motahari and Hossein Nasr, and in the latter approach, the views of Lahuri, Shariati, Soroush and Abu Zayd could be discussed. In the recent approach, contemporary modernist intellectuals hold divergent views. Lahore and Shariati acknowledge the need of today's man to the last religion and scripture despite rational maturity and evolution; however, Soroush and Abu Zayd, in view of the theory of succession of religious experiences and collective wisdom, as well as the rationalism approach, contend that Finality of Prophethood lends credit to the absolute validity of reason and the possibility of criticizing revelation, in light of which the modern human finds relevation unneeded and unnecessary. A perquisite of this approach is secularism and the retreat of religion from reason.

Keywords


ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، قم، مؤسسه نشراسلامی، 1403 ق.
ابن عربی، محمد بن علی، فتوحات المکیه، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
ابن عربی، محمد بن علی، فصوص الحکم، با تعلیقات ابوالعلاء عفیفی، تهران، انتشارات الزهراء، 1370.
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة من الغرق فی بحرالضلالات، ویرایش و دیباچه محمدتقی دانش پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1364.
ابوزید، نصر حامد، معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن، ترجمه مرتضی کریمی‌نیا، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ اول، 1380.
ابوزید، نصر حامد، نقد گفتمان دینی، ترجمه حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، تهران، نشر یادآوران، چاپ اول، 1383.
اقبال لاهوری، محمد، احیای فکر دینی در اسلام، ترجمه احمد آرام، تهران، نشر رسالت قلم، 1346.
بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، شرح و تحقیق قاسم الشماعی الرفاعی، بیروت، دارالقلم، چاپ اول، بی‌تا.
تفتازانی، مسعود بن عمر، شرح المقاصد، قم، انتشارات شریف رضی، 1409 ق.
جوارشکیان، عباس، امامت سر خاتمیت، قم، نشر بوستان کتاب، 1394.
رضا، محمدرشید، تفسیر القرآن الحکیم المشهور بتفسیر المنار، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1420 ق.
زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، بیروت، دارالکتب العربی، بی‌تا.
سروش، عبدالکریم، «بسط تجربه نبوی»، کیان، ش 39، سال 7، آذر و دی 1376.
سروش، عبدالکریم، «جایگاه دین در دورنمای فرهنگی جهان»، نامه فرهنگ، ش 3، سال اول، بهار 1370.
سروش، عبدالکریم، «درنگ و بیرنگی»، آفتاب، ش 8، مهر 1380.
سروش، عبدالکریم، «ذهنیت مشوش، هویت مشوش»، کیان، ش 31، سال 6، اردیبهشت و خرداد 1375.
سروش، عبدالکریم، «نگاهی به کارنامه کامیاب انبیاء»، کیان، ش 29، سال 5، اسفند 1374 و فروردین 1375.
سروش، عبدالکریم، بسط تجربه نبوی، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ سوم، 1379.
سروش، عبدالکریم، سنت و سکولاریسم، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ اول، 1381.
سروش، عبدالکریم، صراط‌های مستقیم، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، 1377.
سروش، عبدالکریم، فربه‌تر از ایدئولوژی، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ پنجم، 1376.
سروش، عبدالکریم، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ پنجم، 1375.
سروش، عبدالکریم، مدارا و مدیریت، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ اول، 1376.
سروش، عبدالکریم، و جان هیک، «صورتی بر بی‌صورتی»، مدرسه، ش 2، آذر 1384.
سهروردی، یحیی بن حبش، مجموعه مصنفات (حکمه الاشراق)، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ سوم، 1380.
سهروردی، یحیی بن حبش، مجموعه مصنفات، تصحیح سید حسین نصر، با مقدمه هانری کربن، تهران، مرکز مؤسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی، چاپ دوم، 1372.
سیوطی، عبدالرحمن‌بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، قم، نشر فخرالدین، 1380.
شریعتی، علی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات الهام، 1375
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1981 م.
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الشواهد الربوبیه فی المسالک السلوکیه، مشهد، مرکز نشر دانشگاهی دانشگاه فردوسی، چاپ اول، 1346.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و تصحیح و تعلیق سید هاشم روسوی محلاتی و سیدابوالفضل یزدی
طباطبایی، طهران، مکتبه العلمیه الاسلامیه، بی‌تا.
طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و تصحیح احمد حبیب قصیرالعاملی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی‌تا.
عدالت نژاد، سعید، نقد و بررسی‌هایی درباره اندیشه‌های نصر حامد ابوزید، تهران، مشق امروز، چاپ اول، 1380.
غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، ترجمه مؤیدالدین محمد خوارزمی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم، 1372.
فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1421 ق.
قدردان قراملکی، محمدحسن، آیین خاتم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، 1386.
کریمی نیا، مرتضی، «گفتگوی اختصاصی با نصرحامد ابوزید»، کیان، ش 54، سال 10، مهر و آبان 1379.
کریمی نیا، مرتضی، آراء و اندیشه‌های دکتر نصر حامد ابوزید، تهران، مدیریت مطالعات اسلامی معاونت پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات، 1376.
کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، تحقیق محمدجواد فقیه، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، 1413 ق.
کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه جواد مصطفوی، طهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365.
کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، تصحیح و تعلیق علی اکبر عقادی، بیروت، دارصعب – دارالتعارف، چاپ چهارم، 1401 ق.
گال، مردیت و دیگران، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان شناسی، ج اول، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران، نشر سمت، 1383.
لاهیجی، عبدالرزاق، شوارق الالهام، اصفهان، انتشارات مهدوی، بی‌تا.
لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، تحقیق و تصحیح و مقدمه زین العابدین قربانی لاهیجی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1372.
مارشال، کاترین، و گرچن راسمن، روش تحقیق کیفی، ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 1377.
مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، 1413 ق.
محمدرضایی، محمد، «ماهیت وحی ونقش پیامبر»، هفته نامه افق حوزه،22/3/87، سال 6، ش 192.
مراغی، احمدمصطفی، التفسیر المراغی، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
مطهری، مرتضی، اسلام و مقتضیات زمان، تهران، انتشارات صدرا، 1377.
مطهری، مرتضی، خاتمیت، تهران، انتشارات صدرا، چاپ اول، 1366.
مطهری، مرتضی، ختم نبوت، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پنجم، 1369.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، چاپ اول، 1369.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، چاپ اول، 1374.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، چاپ دوم، 1372.
مطهری، مرتضی، وحی و نبوت، تهران، انتشارات صدرا، چاپ چهارم، 1368.
مفید، محمدبن نعمان، النکت الاعتقادیه (سلسله مؤلفات الشیخ المفید)، تحقیق سیدعلی میرشریفی، بیروت، دارالمفید، چاپ دوم، 1414 ق.
مفید، محمدبن نعمان، اوائل المقالات، تبریز، مکتبة سروش، 1364.
نصر، حسین، آرمان‌ها و واقعیت‌های اسلام، ترجمه شهاب الدین عباسی، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی، چاپ اول، 1383.
نصر، حسین، جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران، نشر طرح نو، چاپ چهارم، 1382.
نصر، حسین، قلب اسلام، ترجمه مصطفی شهرآیینی، بازنگری شهرام پازوکی، تهران، انتشارات حقیقت، چاپ اول، 1382.
نصر، حسین، نیاز به علم مقدس، ترجمه حسن میانداری، ویراسته احمدرضا جلیلی، قم، مؤسسه فرهنگی طه، چاپ دوم، 1382.
نصری، عبدالله، انتظار بشر از دین، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش واندیشه معاصر، چاپ اول، 1378.
یوسفی اشکوری، حسن، شریعتی و نقد سنت، تهران، نشر یادآوران، چاپ اول، 1379.
پایگاه‌های اینترنتی
http://www.hawzah.net
http://www.kilashin.blm
http://www.radiozamaneh.com/idea/2008/01/ml http://www.porsojoo.com/fa/node/8940
http://www.bashgahandishe.com
http://www.aftab.ir/news
http://www.islahweb.org
CAPTCHA Image