تحلیل فلسفی معرفت‌شناسی عقل نظری در بازدارندگی خشونت‌گرایی دینی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

• سید حسین حسینی الهی ¹
• سید مرتضی حسینی شاهرودی ²
• سید مجید میردامادی ³

¹ جامعه المصطفی العالمیه

² دانشگاه فردوسی

³ جامعه المصطفی

10.22067/epk.2021.44304.0

چکیده

خشونت، یکی از گسترده‌ترین و پرفرازونشیب پدیده‌ی روزگار ما است. به‌یقین، خشونت به‌عنوان یک رفتار دِهشَت انگیز مبتنی بر تضییع حقوق دیگران، نه‌تنها هیچ ملازمه و ارتباطی با عقلانیت ندارد، بلکه عقل با تمام نیرو به مقابله با خشونت‌گرایی به پا می‌خیزد. ازآنجایی‌که دین یک امر عقلانی است و ارتباط تنگاتنگ باعقل دارد، خشونت نمی‌تواند مستند به دین و بر خواسته از آن باشد. نویسنده در نوشتار حاضر با روش توصیفی/تحلیلی و با استمداد از معرفت‌شناسی عقل نظری، در جستجوی رابطه‌ی میان تعقل و خشونت است. هدف از این پژوهش، اثبات عدم تقارن میان عقلانیت و به‌تبع دیگر مسائل عقلانی با خشونت، است. بر این معیار، نتایج فلسفی پژوهش نشان می‌دهد نه‌تنها هیچ نوع ملازمه و رابطه‌ای میان تعقل با خشونت و درنتیجه میان دین و خشونت، فرهنگ و خشونت و اخلاق و خشونت وجود ندارد، بلکه عقل و به‌تبع آن دیگر امور عقلانی به‌عنوان منبع معرفتی و تربیتی هر نوع رفتار خشونت‌آمیز و خشونت‌طلبی را نفی می‌کند و آدمی را بیش‌ازپیش به برپایی جهان امن و آرامش با هم نوعان و دیگر موجودات، ملزم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• عقلانیت؛"
• عقل نظری؛"
• خشونت؛"
• "
• فرهنگ عقلانی؛"

موضوعات

• فلسفه و کلام اسلامی

---